ازمایشگاه بتن
آزمایشگاه بتن چیست و چه نقشی در ساخت و سازهای بتنی ایفا می نماید؟
ازمایشگاه بتن، محلی است که نمونه های بتنی به یک سری از آزمایش های تحت عنوان مقاومت، دوام و سایر ویژگی های مختلف تحت آزمایش قرار می گیرند. این آزمایش ها برای اطمینان از کیفیت بالای بتن استفاده شده در پروژه های ساختمانی و عمرانی بسیار حائز اهمیت می باشند.
تصویر شماره ۱: ازمایشگاه مرکزی مرکز تحقیقات بتن (متب)
عموماً ازمایشگاه های بتن، با ابزار و تجهیزات خاصی مجهز هستند تا بتوانند انواع آزمایشات را بر روی نمونه های بتنی انجام دهند. از آزمایش های بتن رایجی که در یک ازمایشگاه بتن انجام می شوند می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- آزمایش مقاومت فشاری بتن:
در این آزمایش، توانایی بتن برای مقاومت در برابر فشار، با استفاده از مکعب یا استوانه بتنی، تست می شود. این آزمایش بسیار مهم برای تعیین قدرت بتن در برابر بار فشاری است و برای طراحی اجزای سازه ای بکار می رود.
- آزمون مقاومت انعطاف پذیری بتن:
در این آزمایش، مقاومت بتن در برابر خمش تست می شود. در این آزمایش، با قرار دادن وزنی بر روی یک تیر بتنی تا زمانی که شکست رخ دهد، بار لازم برای شکست، محاسبه می شود. این آزمایش بسیار مهم برای تعیین مدت زمان ماندگاری و تاب آوری بتن است.
- آزمایش نفوذ یون کلر در بتن:
این آزمایش مقاومت بتن را در برابر نفوذ یون کلرید ارزیابی می کند. در این آزمون، یک نمونه بتن در یک محلول حاوی یون کلرید قرار می گیرد و سپس نرخ نفوذ یون کلرید اندازه گیری می شود. این تست برای تعیین میزان ماندگاری بتن در محیط های دریایی بسیار حائز اهمیت است برای سازه های بتنی مناطق شمالی و جنوبی کشور (حاشیه خلیج فارس) کشور ایران.
- تست جمع شدگی بتن:
این آزمایش میزان جمع شدگی بتن را در طول زمان محاسبه می کند. در این آزمون، تغییر طول نمونه بتن در طول زمان بررسی می شود. این تست برای ارزیابی ماندگاری و دوام سازه های بتنی حائز اهمیت است.
علاوه بر این آزمایش ها، آزمایش بتن ممکن است ارزیابی هایی از قابلیت کار و روانی اسلامپ بتن، چگالی و ویژگی های دیگر بتن را انجام دهند. نتایج این آزمایش ها برای ارزیابی کیفیت بتن و تضمین مطابقت آن با معیارهای پروژه استفاده می شود.
به توجه به همه این موارد، این آزمونها برای ارزیابی کیفیت و مشخصات مکانیکی بتن مورد استفاده در پروژههای ساختمانی بسیار حائز اهمیت میباشند. نتایج این آزمونها برای فرآیند ساختمانی حائز اهمیت است زیرا تضمین میکنند که ساختارهای بتنی توانایی تحمل تنشها و فشارهای مختلف را در طول زمان دارا هستند.
تصویر شماره ۲: ازمایشگاه مرکز تحقیقات بتن (متب) – استان کرمان
نقش بسیار مهم آزمایشگاه بتن در پروژههای ساختمانی:
یکی از مصالح و مواد پایه ای بسیار مهم که در پروژههای ساختمانی به طور متداول به کار میرود، بتن است. بتن به دلیل مقاومت، دوام، و قیمت ارزان، برای ساخت سازههای مختلف مورد توجه می باشد. با این حال، همه أنواع بتنها یکسان نیستند، و کیفیت آن میتواند تأثیر قابل توجهی بر روی موفقیت و دوام پروژه داشته باشد.
آزمایش بتن میتواند در این زمینه کمک کند. آزمایش، یک مرحله مهم در فرآیند ساختمانی است که قدرت، دوام و کیفیت بتن استفاده شده را تضمین میکند. با اجرای مجموعهای از آزمایشها، مهندسان و تکنسینهای بتن میتوانند هر نقص یا ضعف در ماده را پیدا کنند و سپس قبل از اینکه مشکلاتی به وجود بیایند، برای رفع آنها اقدام کنند.
لیست نام تجهیزات آزمایشگاه بتن:
- دستگاه تست فشاری بتن (جک بتن شکن)
- دستگاه تست خمشی
- ابزار اندازه گیری نفوذپذیری آب در بتن
- دستگاه تعیین میزان حباب هوای بتن
- دستگاه ویکات
- دستگاه تعیین سیکل انبساط و انقباض بتن (یخچال بتن)
- دستگاه تعیین رطوبت بتن
- ترمومتر الکترونیکی
- کابین عمل آوری بتن
- صفحه نمایش لرزان
- دستگاه ضربه سنجی سنگدانه
- تجهیزات مخلوط کن بتن (میکسر بتن)
- تستر سرعت پالس الکترونیکی (دستگاه اولتراسونیک بتن)
- ویبراتور بتن (میز ویبره)
- دستگاه حفاری کور بتن (دستگاه مغزه گیری بتن)
- دستگاه برش بتن
- آرماتوریاب بتن
- دستگاه تعیین محتوای یون کلر در بتن (RCPT)
- دستگاهPH سنج بتن،
- دستگاه چگالی سنج برای سنگدانه ها (تست ارشمیدوس)
- دستگاه مقایسه کننده طول برای سنگدانه ها ( دستگاه تعیین پولکی و سوزنی سنگدانه)
- دستگاه نفوذپذیری بتن
- الک های دانه بندی مصالح سنگی
- کوره و آون
- ترازو
البته این ها تنها لیست برخی از تجهیزات آزمایشگاه بتن می باشند. لطفا به یاد داشته باشید که ابزارهای دقیق مورد نیاز برای آزمایشگاه بتن، بسته به دامنه عملیات آزمایشگاه و نوع آزمایشهای انجام شده در آن ممکن است تغییر کند و متفاوت باشد.
برندهای معروف تجهیزات آزمایشگاه بتن:
- جک بتن شکن: Matest, Humboldt, FORNEY
- مکسر بتن (مخلوط کن بتن): Marshalltown, Kushlan, Gilson
- میز ویبره: Gilson, Humboldt, Myers
- اتاق عمل آوری بتن: Humboldt, Controls Group, Matest
- دستگاه تعیین درصد حباب هوای بتن: Humboldt, Gilson, Aimil
- اسلامپ: Gilson, Humboldt, Aimil
- الک: Endecotts, Gilson, Advantech
- دستگاه تعیین رطوبت بتن: Delmhorst, Wagner, Protimeter
- سیلندرهای اندازه گیری مصالح: Pyrex, Nalgene, Kimble Chase
- دما سنج بتن (ترمومتر): Traceable, Fluke, Cooper-Atkins
- قالب بتن: Kimble Chase, Pyrex, Nalgene
- ابزار پرداخت کاری بتن: Marshalltown, Kraft Tool, Bon Tool
- دستگاه مغزه گیری بتن: Hilti, Husqvarna, Diamond Products
- دستگاه اولتراسونیک بتن: Proceq, Olympus, GE Inspection Technologies
- دستگاه آنالیز فلورسنتی بتن: Bruker, Thermo Fisher, Shimadzu
- سنج PH: Hanna Instruments, Oakton, Milwaukee Instruments
- ابزار جوشکاری: Ohaus, A&D Weighing, Mettler Toledo
- مخلوط کن های ملات: Crown Construction Equipment, IMER Group, Multiquip
- جک کششی بتن: Humboldt, Matest, Controls Group
- آون: Shel Lab, Quincy Lab, Yamato Scientific
- ابزار تشخیص گیرش بتن: Command Alkon, Kryton International, Giatec Scientific
- آرماتوریاب بتن: Hilti, Proceq, ZBL
- چکش اشمیت بتن: Proceq, Humboldt, PCTE
- حوضچه عمل آوری بتن: Humboldt, Koehler, Precision Baths
تصویر شماره ۳: وسایل انجام آزمون های بتن تازه اختلاط
استفاده از تکنولوژی های مدرن در آزمایشگاه بتن:
آزمایشگاههای بتن از تکنولوژیهای مدرن مختلفی استفاده میکنند. در زیر چند مثال آورده شده است:
آزمایش غیرمخرب بتن NDT – Concrete Non-destructive Testing:
شامل ابزارهایی نظیر رادار نفوذ زمینی (GPR)، ترموگرافی مادون قرمز و تستر سرعت پالس الکترونیکی است. این روشهای آزمایش غیر مخرب بتن به امکان بررسی داخلی بتن بدون ایجاد خطر و آسیب برای ساختمان میپردازند. آنها به ویژه برای تعیین وضعیت ساختارهای موجود مفید هستند و ممکن است قبل از تبدیل شدن به مشکلات جدی، نقاط ضعفی را نشان دهند که در سازه بتنی وجود داشته باشد.
تصویر شماره ۴: دستگاه اولتراسونیک بتن برای تعیین مقاومت فشاری بتن به روش غیرمخرب
چاپ سه بعدی بتن – پرینتر سه بعدی بتن (3D Printed Concrete):
یک تکنیک نسبتاً جدید است که برای ساخت سازههای پیچیده بتنی استفاده میشود. با استفاده از یک چاپگر کامپیوتری کنترل شده، طرحهای پیچیده با دقت و صحت فوقالعاده تولید میشود.
بتن خود ترمیم شونده (Self Healing Concrete):
بتنی که میتواند خودش را در صورت ایجاد ترک، ترکیدگی یا آسیب دیدن ترمیم کند به عنوان بتن خودترمیم شونده شناخته میشود. در هنگام ترک خوردگی بتن، کپسولهایی شامل عامل ترمیم کننده به مخلوط بتن اضافه میشوند. هنگامی که کپسولها منفجر میشوند، عامل ترمیم کننده ترک را پر کرده و سلامت سازه بتنی را ترمیم میکند.
استفاده از سنسور و حسگرهای دیجیتال دربتن:
شبکههای حسگر بیسیم، حسگرهای کوچکی هستند که در سازههای بتنی جاسازی میشوند تا وضعیت آنها را پایش کنند. حسگرها میتوانند دما، رطوبت، کشش و تنش را اندازهگیری نمایند.
یک کامپیوتر مرکزی از این حسگرها به صورت بیسیم داده دریافت میکند، که نظارت در زمان واقعی (Real Time) بر سلامت سازه را ممکن میکند.
فناوریهایی برای ذخیره کربن:
یکی از مؤلفههای اصلی در تولید بتن، مصرف سیمان است که یکی از عوامل بزرگ در انتشار دیاکسید کربن است. برای جذب و ذخیره این انتشارات، دانشمندان به تکنولوژیهای نوینی نظیر سیستمهای ذخیره کربن و ذخیره کربن در تولید بتن نگاه میکنند.
درآمد آزمایشگاه بتن:
آزمایشگاههای بتنی با ارائه خدمات تست و تجزیه و تحلیل برای تضمین کیفیت و ایمنی محصولات بتنی، نقشی حیاتی در بخش ساخت و ساز ایفا میکنند. این آزمایشگاهها با استفاده از ابزارها و روشهای خاص، مقاومت کششی، ماندگاری، دوام و دیگر ویژگیهای نمونههای بتنی را تست میکنند. پس آزمایشگاههای بتنی چقدر درآمد دارند و چه مقدار پول میتوانند کسب کنند؟
اندازه آزمایشگاه، خدمات ارائه شده، مکان و تقاضا برای خدمات آنها تنها چندین متغیر هستند که میتوانند به شدت بر درآمد آزمایشگاههای بتنی تأثیر بگذارند. آزمایشگاههای بزرگ عموماً به دلیل دسترسی به گزینههای بیشتر تست و طیف گستردهای از خدمات، بیشتر از آزمایشگاههای کوچک با ظرفیت محدود، درآمد بیشتری را تولید میکنند.
بستگی به پارامترهای گفته شده، درآمد سالیانه متوسط یک آزمایشگاه بتنی میتواند در بازه حدود ۵۰٬۰۰۰ تا ۲۰۰٬۰۰۰ دلار قرار داشته باشد، طبق دادههای صنعتی. با این حال، برخی آزمایشگاههای بزرگ با معروف و دارای مهارتهای تست ویژه، میتوانند سالیانه بیشتر از ۱ میلیون دلار درآمد داشته باشند. البته این مبالغ برای آزمایشگاه های خارج کشور صدق می کند و درآمد آزمایشگاه های بتن داخل ایران با توجه به مجوز هایی که دارند مانند همکار سازمان ملی استناندارد، داشته رتبه نظام مهندسی و … و استانی که در آن فعالیت می کنند متفاوت می باشد.
خدمات آزمایش برای پروژههای ساختمانی، خدمات مشاوره ، طرحهای تحقیق و توسعه، و خدمات آموزشی فقط چندین راه از راههایی هستند که آزمایشگاه بتن میتوانند درآمد کسب نماید. برای افزایش درآمد خود، بسیاری از آزمایشگاههای بتنی نیز خدمات تست برای سایر مواد ساختمانی مانند آسفالت، خاک و سنگدانهها را ارائه میدهند.
چندین آزمایشگاه بتنی در کشور مانند آزمایشگاه مرکز تحقیقات بتن (متب) در حال گسترش خدمات دیجیتالی خود مانند تحلیل داده و گزارشدهی در کنار خدمات استاندارد آزمایشگاهی هستند، زیرا این خدمات میتوانند درآمد اضافی را برای این مراکز ایجاد کند. آزمایشگاههای بتنی که در مواد سبز و روشهای ساختمانی پایدار تخصص دارند، به دلیل رشد درخواست برای مواد ساختمانی پایدار و تکنیکهای ساختمانی پایدار، افزایشی در پتانسیل درآمد خود خواهند داشت.
به طور خلاصه، درآمد آزمایشگاههای بتنی میتواند به شدت براساس تعدادی از متغیرها، از جمله اندازه، خدمات ارائه شده، موقعیت جغرافیایی و تقاضا برای خدماتشان، متفاوت باشد. با این حال، آزمایشگاههای بتنی، به دلیل نیاز رو به افزایش برای خدمات تست کیفیت در صنعت ساختمان، پتانسیل درآمد بالایی دارند و خدماتشان برای تضمین ایمنی و عمرانی برنامههای ساختمانی ضروری هستند.
تصویر شماره ۵: آزمایشگاه مرکزی مرکز تحقیقات بتن (متب)
خدمات آزمایشگاه بتن:
خدماتی که توسط آزمایشگاههای بتن ارائه میشود برای تضمین امنیت و برتری پروژههای ساختمانی بسیار حائز اهمیت است. این آزمایشگاهها مجموعهای از خدمات آزمایشی و تحلیلی را ارائه میدهند تا استحکام کششی، مقاومت در برابر سایش، و خصوصیات دیگر بتنی را ارزیابی کنند. با تجهیزات و تکنیکهای ویژه خود، آزمایشگاههای بتن در صنعت ساختمانی نقش قابل توجهی بازی میکنند و با تضمین مقاومت و ایمنی محصولات بتنی، از اهمیت بالایی برخوردار هستند.
خدمات ارائه شده توسط آزمایشگاههای بتن به عواملی مانند اندازه، موقعیت و تقاضا برای خدمات آنها بستگی دارد. آزمایشگاههای کوچک ممکن است بر روی مناطق آزمایشی خاص تمرکز کنند، در حالی که آزمایشگاههای بزرگتر بیشترین تنوع را در ارائه خدمات و آزمایشهای مختلف دارند.
آزمایشگاههای بتن به طور معمول خدمات آزمایشی برای پروژههای ساختمانی، خدمات مشاوره، فعالیتهای تحقیق و توسعه و همچنین خدمات آموزش و پژوهشی ارائه میدهند.
وظایف تکنسین آزمایشگاه بتن چیست؟
یک تکنسین آزمایشگاه بتن مسئول انجام چندین آزمایش مختلف بر روی نمونه های بتن است تا اطمینان حاصل شود که آنها با استانداردهای کیفیتی مشخصی هماهنگ هستند. اصلی ترین وظایف تکنسین بتن شامل آماده سازی نمونه های بتن، انجام آزمایش های مختلف بر روی آن نمونه ها و دقیقاً ثبت نتایج آنها می باشد. همچنین، تکنسین ها باید تجهیزات آزمایشگاهی را نگهداری کنند و اطمینان حاصل کنند که آنها در وضعیت کاری خوبی هستند.
مسئولیت های تکنسین آزمایشگاه بتن چیست؟
برای اطمینان از اینکه نمونه های بتن با استانداردهای کیفیت سخت گیرانه هماهنگ هستند، تکنسین آزمایشگاه بتن مسئول انجام چندین آزمایش مختلف بر روی نمونه های بتن است. آماده سازی نمونه های بتن، انجام آزمایش های مختلف بر روی آن نمونه ها ( مانند وزن کردن، شکستن نمونه های بتن، دانه بندی سنگدانه و … )و دقیقاً ثبت نتایج آنها، اصلی ترین مسئولیت های تکنسین هستند. همچنین، آنها باید اطمینان حاصل کنند که تجهیزات آزمایشگاهی در وضعیت کاری خوبی هستند.
علاوه بر این، تکنسینهای آزمایشگاه بتن ممکن است وظایف تحلیل داده و ارایه بازخورد برای مهندسین، معماران و تخصصهای ساختمانی را داشته باشند. آنها باید قادر باشند از انواع ابزار آزمایشگاه بتن استفاده کنند و به قوانین و دستورالعملهای ایمنی پایبند باشند.
برای به اشتراک گذاشتن نتایج و مشاهدات به شیوهی مؤثر، آنها باید مهارت قوی ارتباطی داشته باشند. در کل، آنها نقش بسیار مهمی در اطمینان از این دارند که بتن مورد استفاده در پروژههای ساختمانی با معیارهای ایمنی و دوام مورد نیاز پایبند باشد.
مرکز تحقیقات بتن (متب) برگزار کننده تخصصی دوره های آموزشی تکنسین بتن با عنوان تکنیک های بتن کارگاهی پایه یک انجمن بتن آمریکا ACI – شاخه ایران می باشد که بهترین دوره ای می باشد که هر تکنسین بتن می تواند در کشور بگذراند. جهت کسب اطلاعات بیشتر درخصوص این دوره های آموزشی بتن می توانید به وب سایت مرکز تحقیقات بتن مراجه نمایید.